Większość drobnych rolników to kobiety, które skupiają się na zdrowej glebie, wodzie i ekosystemach, mówi autorka
Wiele tutejszych rolniczek jest orędowniczkami zrównoważonego rolnictwa, ale ich koleżanki z całego świata od dawna karmią świat, stosując takie praktyki zarządzania.
Z mojej pracy pisarskiej wynika, że kobiety rolnicy już dawno temu, na długo przed niedawnym zwrotem w kierunku “rolnictwa regeneracyjnego”, zaczęły traktować priorytetowo praktyki zrównoważonego rolnictwa” – powiedziała Trina Moyles, autorka książki Women Who Dig, która przedstawia historie kobiet rolników z całego świata.
“Zauważyłam uderzające podobieństwa pomiędzy kobietami rolnikami z krajów Globalnego Południa (Ameryka Łacińska, Azja i Afryka) oraz z Prerii, co było dla mnie zaskoczeniem. Gospodarstwa prowadzone przez kobiety są zazwyczaj niewielkie, bioróżnorodne, mieszane, często oparte na metodach naturalnych, organicznych lub regeneracyjnych”.
Wynika to częściowo z braku dostępu do kapitału umożliwiającego udział w “konwencjonalnym rolnictwie” – nawet tutaj, w Kanadzie – ale w wielu przypadkach jest to również celowe, mówi Moyles.
“Jest to część kobiecego podejścia do zarządzania ziemią” – powiedziała. “W tych małych systemach kobiety kładą nacisk na zdrowie gleby, ponowne zalesianie oraz ochronę terenów podmokłych i nadrzecznych. Wiele z nich hoduje stare rasy zwierząt gospodarskich, aby zachować różnorodność genetyczną, hoduje rasy kurczaków, krów, świń i owiec, które są przystosowane do długich kanadyjskich zim”.
Takie podejście jest jeszcze bardziej rozpowszechnione w małych gospodarstwach nietowarowych w krajach rozwijających się, gdzie większość rolników to kobiety – dodaje.
“W trakcie moich badań spotkałam kobiety, które polegały na metodach rolnictwa rdzennego w zarządzaniu ziemią, glebą, uprawami i zwierzętami gospodarskimi”.
W północno-zachodniej Gwatemali, na przykład, rdzenne kobiety Maya-Mam stosują system produkcji “milpa”, w którym Las Tres Hermanas (trzy siostry) – kukurydza, fasola i kabaczek – są sadzone razem, aby uzyskać stosunkowo duże plony bez nawozów i pestycydów. Fasola wiąże azot, kukurydza dostarcza fasoli łodyg, po których może się ona wspinać, a kabaczek przykrywa glebę i zapobiega erozji. Na Kubie kobiety uprawiają warzywa, zioła i owoce, aby zregenerować niewykorzystane tereny w miastach, a w Ugandzie kobiety sadzą miejscowe nasiona w systemach upraw o dużej bioróżnorodności, aby radzić sobie ze skutkami szkodników i suszy.
“Każda kobieta, z którą przeprowadzałam wywiady na potrzeby mojej książki, wyrażała troskę o ziemię i środowisko oraz wagę dbania o zdrową glebę, wodę i naturalne ekosystemy” – powiedziała Moyles. “Myślę, że kobiety dostrzegają związki między zdrową żywnością, społecznością i ziemią – tak naprawdę nie można mieć jednego bez drugiego”.
Poza tym, żywność produkowana przez kobiety-rolników jest często dystrybuowana lokalnie, a nie międzynarodowo.
“To, co produkują, nawet na małą skalę, pozostaje w lokalnych społecznościach” – mówi. “Myślę, że jest to ważny argument przemawiający za tym, że kobiety są prawdziwymi liderkami zrównoważonego rolnictwa”.
Jednak kobiety na całym świecie – a zwłaszcza w krajach Globalnego Południa – napotykają na poważne trudności w dostępie do kapitału, rynków i szkoleń niezbędnych do prowadzenia gospodarstwa rolnego.
Kobiety rolnicy na całym świecie zarabiają mniej i są narażone na nieproporcjonalnie wysokie wskaźniki niedożywienia i przemocy ze względu na płeć.
“Istnieje wiele barier społecznych, politycznych i ekonomicznych, które utrudniają kobietom na całym świecie prowadzenie zrównoważonego rolnictwa”.
Ale kobiety rolnicy nadal mają ważną rolę do odegrania w napędzaniu regeneracyjnych praktyk rolniczych w obliczu rosnącego zagrożenia zmianami klimatycznymi, powiedział Moyles, który pisze również dla Rural Routes to Climate Solutions.
“Coraz trudniej będzie gospodarstwom wielkoobszarowym stosującym produkcję roczną przetrwać skutki szybko zmieniającej się planety. Pokazała to susza w 2021 roku” – powiedziała. “Istnieje wiele dowodów na to, że systemy ekologiczne o mniejszej skali, zróżnicowane biologicznie, są bardziej odporne na ekstremalne warunki pogodowe.
“Skoro kobiety przewodzą ruchowi na rzecz rolnictwa na małą skalę i bioróżnorodności, kto lepiej mógłby dzielić się wiedzą i doświadczeniami?”.
